Zarządzanie ryzykiem

Zarządzanie ryzykiem stanowi nieodłączny element procesów operacyjnych i decyzyjnych naszej organizacji. Odbywa się w ramach zarządzania systemem elektroenergetycznym, rozwoju systemu, teleinformatyki, eksploatacji oraz inwestycji. Inicjując, a następnie realizując działania w tych i innych obszarach biznesowych bierzemy pod uwagę ryzyka, których materializacja mogłaby przyczynić się do nieosiągnięcia zamierzonych celów strategicznych i operacyjnych, w tym również wpłynąć na zdolność organizacji do zapewnienia ciągłości funkcjonowania, zarówno krajowego systemu elektroenergetycznego, jak i samej spółki.

Działania w zakresie zarządzania ryzykiem, podejmowane na poziomie strategicznym i operacyjnym, obejmują również proces identyfikacji, oceny i monitorowania ryzyk przeprowadzany, zgodnie z obowiązującą w PSE Polityką zarządzania ryzykiem, we wszystkich obszarach działalności spółki.

W spółce stosowana jest Metodyka oceny ryzyk w PSE S.A. oraz spółkach zależnych, która definiuje podejście wykorzystywane do identyfikacji i oceny najistotniejszych z punktu widzenia KSE i organizacji ryzyk.

Metodyka i towarzyszące jej rozwiązania narzędziowe wspierają:

• identyfikację kluczowych ryzyk związanych z funkcjonowaniem organizacji, w szczególności dotyczących działalności operacyjnej, eksploatacyjnej i inwestycyjnej,
• ocenę zidentyfikowanych ryzyk, ich kwantyfikowanie oraz przedstawienie w formie rankingu,
• określanie relacji pomiędzy zidentyfikowanymi ryzykami,
• prowadzenie bieżącego monitoringu ryzyk, w tym trendów w zakresie ich wartości, a także generowanie syntetycznej informacji zarządczej dotyczącej ryzyk.

Cały proces wspierany jest przez oprogramowanie myRisk.on. System ten stanowi bazę aktualnej informacji na temat zagrożeń związanych z działalnością spółki oraz KSE.

W ramach ciągłego doskonalenia rozwiązań organizacyjnych, procesowych i technologicznych w PSE podejmowane są inicjatywy ukierunkowane zarówno na podnoszenie efektywności i bezpieczeństwa funkcjonowania KSE oraz spółki, jak i na ograniczanie oraz skuteczniejsze zarządzanie ryzykami.

W działania składające się na zarządzanie ryzykiem zarówno podejmowane w ramach procesów operacyjnych i decyzyjnych, jak i będące elementami procesu identyfikacji, oceny i monitorowania ryzyk najistotniejszych z punktu widzenia PSE zaangażowani są m.in.:

• Komitet Audytu przy Radzie Nadzorczej,
• Zarząd,
• Kierujący jednostkami organizacyjnymi spółki,
• Biuro Zarządzania Ryzykiem (BR).

Komitet Audytu wspiera Radę Nadzorczą w zakresie nadzoru nad funkcjonowaniem systemów identyfikacji i zarządzania ryzykiem.

Zarząd odpowiada za ustanowienie systemowego podejścia do zarządzania ryzykiem w spółce. Zatwierdza Politykę zarządzania ryzykiem i zapoznaje się z okresową sprawozdawczością dotyczącą ryzyk związanych z działalnością PSE oraz działań podejmowanych w ramach zarządzania nimi.

Każdy kierujący jednostką organizacyjną spółki jest odpowiedzialny za zarządzanie obszarem biznesowym przypisanym do jednostki. Elementem podejmowanych działań zarządczych jest identyfikacja ryzyk oraz formułowanie i realizacja podejścia do zarządzania ryzykami mogącymi wpływać na funkcjonowanie tego obszaru oraz osiąganie stawianych przed nim celów.

Biuro Zarządzania Ryzykiem jest jednostką organizacyjną spółki odpowiedzialną za dostarczanie Zarządowi całościowego obrazu ryzyk najistotniejszych dla funkcjonowania KSE oraz spółki. Zapewnia funkcjonowanie systemowego podejścia do identyfikacji i oceny ryzyk oraz formułuje rekomendacje w zakresie działań służących zarządzaniu ryzykiem realizowanych przez poszczególne jednostki organizacyjne spółki.

W rejestrze ryzyk znajdują się ryzyka najistotniejsze z punktu widzenia PSE oraz ważne dla funkcjonowania KSE. Zgodnie z przyjętą metodyką, dla każdego zidentyfikowanego ryzyka określane są przyczyny oraz skutki, szacowana jest częstość, materializacji ryzyka oraz jego miara. W odniesieniu do przyczyny, przez którą rozumiane jest konkretne zdarzenie lub okoliczność, którego wystąpienie może prowadzić do materializacji ryzyka, określa się częstość występowania oraz prawdopodobieństwo warunkowe zmaterializowania się ryzyka po wystąpieniu przyczyny (podatność). Przez skutki rozumie się wszelkie negatywne i pozytywne konsekwencje materializacji ryzyka. Są one prezentowane w 5 wymiarach:

• finansowo-rzeczowym,
• ciągłości i jakości pracy KSE,
• wizerunkowo-prawnym,
• wpływu na zdrowie i życie,
• wpływu na środowisko.

Spółka nie identyfikuje ryzyk społecznych i środowiskowych, tylko określa ryzyka, które mogą wpłynąć na otoczenie społeczne oraz na środowisko naturalne. Tego rodzaju wpływ może manifestować się poprzez zidentyfikowanie np. wpływu na zdrowie i życie, wpływu na środowisko lub skutku wizerunkowo-prawnego.

Poniżej prezentujemy zestawienie wybranych ryzyk zidentyfikowanych w roku 2020 z uwzględnieniem ich wpływu na otoczenie społeczne oraz na środowisko naturalne.

Podejście do zarządzania wszystkimi podstawowymi ryzykami właściwymi dla działalności operatora systemu przesyłowego, realizowane przez PSE, obejmuje przede wszystkim działania czy rozwiązania przewidziane w Instrukcji Ruchu i Eksploatacji Sieci Przesyłowej (IRiESP) oraz w Wytycznych dotyczących pracy systemu przesyłowego energii elektrycznej ( SOGL ). Podejście to jest wspólne dla tych spośród wskazanych niżej ryzyk, które wiążą się z jakimikolwiek zakłóceniami pracy sieci przesyłowej. Obejmuje całość nadrzędnych procesów OSP, w tym m.in. procesów planowania rozwoju sieci przesyłowej, planowania i koordynacji ruchu (z uwzględnieniem wymiany transgranicznej), zarządzania eksploatacją majątku sieciowego, udostępniania platform i mechanizmów rynkowych, w horyzontach czasowych od wieloletnich po czas rzeczywisty.

Dodatkowo, PSE w ramach współpracy z ENTSO-E, brały udział w zdefiniowaniu scenariuszy regionalnego kryzysu elektroenergetycznego, w tym uwarunkowanych czynnikami środowiskowymi, jak np.:

• ekstremalnie niskie temperatury,
• gwałtowne burze i huragany,
• ulewne deszcze i powodzie,
• fale upałów,
• susza.

W PSE realizowane są działania prewencyjne w związku z ryzykiem utraty ciągłości działania spółki w wyniku pandemii COVID-19. Powołany pod koniec stycznia 2020 r. Zespół Kryzysowy we współpracy z Zarządem na bieżąco podejmuje niezbędne działania adekwatne do sytuacji, m.in.:

• prowadzone są analizy rozwoju epidemii i jej skutków dla spółki oraz formułowane są rekomendacje dot. przedsięwzięć niezbędnych dla zapewnienia zachowania ciągłości działania spółki i niezakłóconej pracy KSE,
• w obiektach należących do PSE obowiązują restrykcyjne środki ostrożności przeciwdziałające zarażeniu wirusem: wzajemna separacja lokalizacyjna kluczowych zespołów w każdej jednostce organizacyjnej, segmentacja budynków mieszczących krytyczne stanowiska pracy związane z realizacją przesyłu energii elektrycznej oraz utrzymaniem infrastruktury sieciowej, a także kluczowych pracowników odpowiedzialnych za cyberbezpieczeństwo i działanie sieci telekomunikacyjnej,
• stosowana jest zmieniona organizacja pracy we wszystkich lokalizacjach i jednostkach organizacyjnych spółki; wobec wszystkich pracowników i firm wykonawczych na bieżąco prowadzone są działania informacyjne z zakresu BHP oraz zachowania się w przypadku podejrzenia zarażenia wirusem,
• wdrożone i wykorzystywane są rozwiązania techniczne i informatyczne pozwalające na zdalne świadczenie pracy.