Rozwój regionów i społeczności lokalnych

Budowa linii elektroenergetycznej 400 kV Ostrołęka-Stanisławów to inwestycja o strategicznym znaczeniu dla Mazowsza. Szacowana długość trasy to ok. 100 km. Obecnie aglomerację warszawską i Ostrołękę łączy zbudowana na początku lat 70. linia o napięciu 220 kV. W związku z rosnącym zapotrzebowaniem na energię i planowanymi zmianami w profilu wytwórczym nie jest już ona wystarczająca, a ze względu na swój wiek jest także bardziej podatna na awarie i ekstremalne warunki pogodowe. Nowa linia 400 kV pomoże zwiększyć ilość przesyłanej energii przy jednoczesnym ograniczeniu strat i mniejszym wpływie na otoczenie.

1. Spotkania z władzami i radami gmin
   
   Proces informacyjno-konsultacyjny skierowany do mieszkańców i władz samorządowych gmin znajdujących się na trasie rozważanych wariantów przebiegu linii rozpoczął się w połowie 2019 roku. W ramach tych działań zorganizowano kilkadziesiąt spotkań, które były okazją do zapoznania się z propozycjami wykonawcy dotyczącymi przebiegu linii w różnych wariantach. Pierwsze spotkania skierowane były do władz samorządowych, wójtów i burmistrzów jako gospodarzy danego terenu. Przedstawiciele inwestora i wykonawcy odwiedzili łącznie 16 gmin. Przedmiot rozmów z samorządami stanowiły m.in. cel realizacji inwestycji, proponowane warianty lokalizacji, oddziaływanie na środowisko, aspekty techniczne oraz korzyści. Robocze kontakty (bezpośrednie, telefoniczne, korespondencyjne) kontynuowane są przez cały okres prowadzenia inwestycji (w zależności od potrzeb).
   
   
2. Otwarte spotkania z mieszkańcami
   
   W ramach prowadzonych działań odbyły się 22 spotkania z mieszkańcami gmin. W kilku przypadkach wymagane było przeprowadzenie kolejnych spotkań dla mieszkańców tej samej gminy.
   
   
3. Wizyty studyjne – pomiar PEM
   
   W odpowiedzi na zgłoszone potrzeby mieszkańców, w trakcie procesu konsultacyjnego zorganizowano dwa wyjazdy studyjne dla mieszkańców gmin Jadów i Strachówka, gdzie dokonano pomiarów oddziaływania pola elektromagnetycznego (PEM) pod działającą linią 400 kV.
   
   
4. Wizyty studyjne ─ KDM
   
   Innym rodzajem wyjazdu studyjnego była wizyta wójta i radnych gminy Zabrodzie w siedzibie Krajowej Dyspozycji Mocy, czyli miejscu, z którego zarządza się systemem elektroenergetycznym Polski. Była to okazja do przedstawienia potrzeby rozbudowy i modernizacji sieci przesyłowej w skali kraju oraz przekazania informacji o jej wpływie na możliwość rozwoju państwa.
   
   
5. Działania medialne
   
   Informacja na temat inwestycji pojawiła się w następujących mediach: Fakty WWL, „Goniec Tłuszczański”, „Kurier W” oraz „Życie Powiatu na Mazowszu”. Szereg artykułów dotyczących przebiegu konsultacji dostępny był m.in. w serwisie Tuba Wyszkowa i tygodniku „Nowy Wyszkowiak”; publikacja o potrzebie rozbudowy sieci NN pojawiła się w tygodniku „Wyszkowiak”, Tubie Wyszkowa oraz w „Tygodniku Ostrołęckim”.
   
   
6. Geoankieta
   
   W związku z wybuchem pandemii Covid-19 wdrożono nowe narzędzie do prowadzenia komunikacji z mieszkańcami – geoankietę. Z poziomu tej aplikacji, dostępnej na stronie internetowej inwestycji https://liniaostrolekastanislawow.pl/ można było dowiedzieć się, jakie są proponowane warianty przebiegu linii. Mieszkańcy mogli zmierzyć odległość od linii do wskazanego punktu, wskazać, które rozwiązanie jest przez nich preferowane, a także zgłosić uwagi. Na stronie WWW udostępniono również: zestaw najważniejszych pytań i odpowiedzi (FAQ), materiały dotyczące zasad realizacji inwestycji, aspektów prawnych oraz oddziaływania na środowisko. Wdrożenie nowego narzędzia było odpowiedzią na brak możliwości prowadzenia otwartych spotkań z mieszkańcami w czasie zagrożenia epidemicznego.
   
   
7. WzMOCnij swoje otoczenie
   
   PSE uruchomiły program grantowy na terenie ponad 70 gmin, wśród których znajdowały się również wszystkie gminy, przez które ma przebiegać linia 400 kV Ostrołęka-Stanisławów. Zgłoszono wiele pomysłów, spośród których kilkanaście zostało wdrożonych. Każdy z nich miał szansę wnieść pozytywne zmiany w lokalnym otoczeniu, wpływając na poprawę poziomu jakości życia, przestrzeni publicznej, bezpieczeństwa, czy pomagając w lepszej walce z Covid-19. Wśród wyłonionych projektów znajdziemy budowy siłowni plenerowych, modernizacje szkolnych sal komputerowych, działania z zakresu zdrowia i opieki medycznej czy akcje na rzecz ochrony środowiska naturalnego.

Budowa linii elektroenergetycznej 400 kV Mikułowa-Świebodzice jest niezbędna dla zapewnienia wystarczających, stabilnych dostaw energii elektrycznej do wszystkich odbiorców na Dolnym Śląsku. Nowa instalacja zastąpi funkcjonującą od ponad 50 lat linię 220 kV. Trasa ma długość szacowaną na ok. 107 km i będzie przebiegać przez kilkanaście gmin.

Proces informacyjno-konsultacyjny skierowany do mieszkańców i władz samorządowych gmin znajdujących się na trasie rozważanych wariantów przebiegu linii rozpoczął się w grudniu 2017 roku. Wtedy też odbyło się spotkanie otwarcia w Dolnośląskim Urzędzie Wojewódzkim. Od stycznia 2018 r. realizowane były spotkania z władzami gmin (wójtami, burmistrzami, radami gmin), podczas których przedstawiciele inwestora informowali o procesie informacyjno-konsultacyjnym oraz uzgadniali z władzami szczegóły prowadzenia działań informacyjnych dotyczących inwestycji. Organizowane były również spotkania, które stanowiły okazję do zapoznania się z propozycjami dotyczącymi przebiegu linii w różnych wariantach. Kolejnym etapem działań komunikacyjnych było uzyskanie opinii nadleśnictw oraz istotnych informacji dotyczących prezentowanego wariantu linii, a także proponowanej technologii budowy, mających wpływ na finalny przebieg inwestycji (6 spotkań).

Łącznie przedstawiciele inwestora odwiedzili 17 gmin. Przedmiotem rozmów z samorządami były m.in. cel realizacji inwestycji, proponowane warianty lokalizacji, oddziaływanie na środowisko, aspekty techniczne oraz korzyści. Robocze kontakty – bezpośrednie, telefoniczne i korespondencyjne – są kontynuowane przez cały okres prowadzenia inwestycji w zależności od potrzeb.

1. Spotkania z władzami i radami gmin
   
   Pierwszym etapem procesu konsultacyjnego były robocze konsultacje z władzami gmin – 17 zrealizowanych spotkań dot. konsultacji przebiegu trasy linii elektroenergetycznej – prowadzone w 2018 roku. W trakcie spotkań analizowano przebieg trasy linii oraz zbierano korekty trasy zgłaszane przez służby planistyczne gmin. Drugim etapem procesu konsultacyjnego była prezentacja przebiegu trasy linii oraz założeń inwestycji na sesjach rad gmin. Prezentacje odbyły się w okresie styczeń-kwiecień 2019 roku. Łącznie odbyło się 16 spotkań. Prezentacje założeń inwestycji na sesjach rad gmin przebiegły w spokojnej i konstruktywnej atmosferze. Podczas spotkań omawiane były również zasady programu grantowego PSE „WzMOCnij swoje otoczenie”. Radni zadawali głównie pytania dotyczące kwestii ustanowienia służebności przesyłu oraz przyszłego użytkowania nieruchomości po wybudowaniu linii elektroenergetycznej.
   
   Jednym z efektów prezentacji trasy linii w trakcie sesji rady gminy była zgłoszona propozycja korekty we wsi Kłaczyna, w gminie Dobromierz. Została ona uwzględniona i skonsultowana z lokalną społecznością, która pozytywnie odniosła się do zaproponowanej zmiany.
   
   
2. Spotkania konsultacyjno-informacyjne z mieszkańcami sołectw leżących na trasie linii
   
   Kolejnym etapem procesu była organizacja 20 spotkań informacyjno-konsultacyjnych z właścicielami nieruchomości oraz mieszkańcami gmin na trasie linii zrealizowanych w październiku i listopadzie 2019 roku. Spotkania poprzedzone były procesem informacyjnym o planowanych terminach (plakaty w sołectwach, informacja na stronie www inwestycji oraz stronach www gmin). Dodatkowo, każdy z właścicieli nieruchomości został zaproszony na spotkanie listem poleconym. W trakcie spotkań prezentowany był szczegółowy przebieg trasy linii, przekazywane były szczegółowe informacje na temat zadania inwestycyjnego oraz omówione zostały kwestie związane z ustanowieniem służebności przesyłu.
   
   W marcu 2020 r. inwestor przesłał do gmin pisma informujące o zakończeniu procesu informacyjno-konsultacyjnego wraz z mapą przebiegu trasy linii. Realizacja procesu konsultacji społecznych z właścicielami nieruchomości przełożyła się na blisko 40 korekt trasy linii stanowiących odpowiedź na postulaty i oczekiwania strony społecznej dotyczące inwestycji.
   
   Z powodu ograniczeń spowodowanych pandemią COVID-19, proces pozyskania tytułów praw do nieruchomości na trasie linii został przesunięty na IV kwartał 2021 roku. Niezależnie od tego prowadzone były negocjacje w formie zdalnej z dwoma właścicielami nieruchomości w gminie Siekierczyn. Dotyczyły one rozbiórki dotychczasowych budynków mieszkalnych znajdujących się w projektowanym pasie technologicznym linii elektroenergetycznej. W listopadzie 2020 r. Zarząd PSE wyraził zgodę na wynegocjowane warunki porozumień z właścicielami. Ponadto, w ramach wsparcia gmin w czasie epidemii PSE przekazały gminom na trasie linii zestawy środków ochrony osobistej, wspierając samorządy w działaniach na rzecz walki z COVID-19.
   
   
3. Działania medialne i informacyjne
   
   Informacja o inwestycji pojawiła się w następujących mediach: Telewizja Echo24, TVP3 Wrocław, Radio Wrocław i Biznes Alert oraz na stronach: cire.pl, Dolnośląskiego Urzędu Wojewódzkiego, swidnica24.pl, www.eluban.pl oraz na www.e-legnickie.pl.
   
   
4. WzMOCnij swoje otoczenie
   
   Polskie Sieci Elektroenergetyczne zorganizowały, po raz trzeci, dobrosąsiedzki program grantowy „WzMOCnij swoje otoczenie”, skierowany do wszystkich gmin przez które przebiega linia Mikułowa-Świebodzice. W tej edycji programu z Dolnego Śląska udział wzięły samorządy, szkoły, biblioteki i organizacje pozarządowe, które mogły zgłaszać projekty w kategoriach takich jak aktywność fizyczna, bezpieczeństwo, edukacja, rozwój wspólnej przestrzeni publicznej, środowisko naturalne i zdrowie.

Połączenie energetyczne Polska-Litwa ─ Harmony Link ─ jest elementem projektu strategicznego Unii Europejskiej dotyczącego synchronizacji krajów bałtyckich z siecią energetyczną Europy Zachodniej. Projekt realizowany jest wspólnie przez PSE oraz LitGrid (litewski OSP). Połączenie będzie wymagało położenia dwóch kabli prądu stałego High Voltage Direct Current (HVDC) na dnie morza oraz pod ziemią na lądzie. Punktem przyłączenia do KSE w Polsce będzie stacja elektroenergetyczna Żarnowiec (SE Żarnowiec), a na Litwie stacja Darbenai. Połączenie kablowe to nowoczesna technologia pozwalająca ograniczyć straty przesyłowe, a dzięki połączeniu morskiemu uda się ograniczyć wpływ inwestycji na tereny cenne przyrodniczo na obszarze północno-wschodniej Polski.

1. Spotkania z władzami i radami gmin oraz instytucjami
   
   Proces konsultacyjny z władzami samorządowymi dotyczący m.in. lokalizacji kabla w części lądowej rozpoczął się w maju 2019 roku. Do czerwca 2021 r. zrealizowano łącznie 22 spotkania, m.in. z wójtem, radą gminy Krokowa, starostą puckim, wojewodą pomorskim, Pomorskim Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków, nadleśnictwami oraz innymi zainteresowanymi. Spotkania z pomorskim konserwatorem zabytków odbywały się w celu ustalenia trasy przebiegu linii kablowej przez tereny objęte opieką konserwatorską (Karwieńskie Błota). Jest to obszar wpisany na listę zabytków z uwagi na unikatowy układ ruralistyczny – rowy melioracyjne wykonane przez osadników holenderskich w XVII w. Włodarze i przedstawiciele instytucji zostali poinformowani o założeniach i harmonogramie inwestycji oraz zgłosili swoje uwagi. W rezultacie udało się wybrać optymalny wariant przebiegu trasy linii.
   
   Pandemia COVID-19 wymusiła potrzebę szukania nowych kanałów komunikacji z interesariuszami. Pomocne okazały się narzędzia umożliwiające organizację spotkań on-line. Część rozmów odbyła się w takiej formie, ale zdecydowana większość z nich została przeprowadzona w formie bezpośrednich spotkań stacjonarnych (z uwzględnieniem obowiązującego reżimu sanitarnego), co z pewnością ułatwiło komunikację.
   
   Rozpoczęcie rozmów z właścicielami nieruchomości na trasie linii i mieszkańcami gminy Krokowa zaplanowano na początek 2021 roku. Ze względu na trwający stan zagrożenia epidemicznego oraz wprowadzone przez rząd restrykcje związane z organizacją spotkań i ograniczenia dotyczące liczby uczestników, PSE dostosowały formułę spotkań do istniejącej sytuacji. Zamiast dużych otwartych spotkań dla mieszkańców i właścicieli nieruchomości na trasie planowanej linii kablowej, postawiono na indywidualne spotkania w ramach dyżurów informacyjno-konsultacyjnych. Celem zmian było zapewnienie bezpieczeństwa obu stronom rozmów, przy jednoczesnym stworzeniu warunków umożliwiających przekazanie wszelkich potrzebnych informacji.
   
   Podczas spotkań zbierano uwagi dotyczące przebiegu linii. Rolą przedstawicieli PSE było zaprezentowanie argumentów dla uzasadnienia realizacji inwestycji, jej uwarunkowań formalno-prawnych oraz koncepcji przebiegu wariantu trasy linii. Przedstawiono także dalsze kroki dotyczące wypracowania porozumienia z właścicielami nieruchomości wyrażonego w umowie służebności przesyłu.
   
   PSE jako inwestor starały się uwzględniać wszelkie możliwe do realizacji uwagi zgłaszane przez mieszkańców i właścicieli. Tam, gdzie było to możliwe, wprowadzono korekty do przebiegu trasy linii.
   
   
2. Działania medialne i informacyjne
   
   W 2020 r. uruchomiono stronę internetową https://harmonylink.eu/ z informacjami dotyczącymi inwestycji oraz inwestorów (OSP w Polsce i na Litwie), a także z formularzem kontaktowym i numerem dedykowanej infolinii. Infolinia działa codziennie w dni powszednie, umożliwiając zainteresowanym osobom uzyskanie szczegółowych informacji o przedsięwzięciu. Dodatkowo, w prasie ogólnopolskiej i lokalnej pojawiają się materiały prasowe na temat postępów w realizacji inwestycji. Na potrzeby działań informacyjnych przygotowano również folder o Harmony Link. Foldery przekazano przedstawicielom gminy, a następnie również mieszkańcom i właścicielom nieruchomości położonych na trasie linii.

PSE przygotowują się do realizacji projektów powiązanych z wyprowadzeniem mocy z planowanych na Bałtyku Morskich Farm Wiatrowych (MFW). MFW będą głównym elementem transformacji energetycznej Polski. Ich moc została oszacowana w projekcie Polityki Energetycznej Polski do 2040 r. na ok. 8 GW. To blisko 20 proc. całej mocy zainstalowanej na terenie kraju.

MFW będą mieć duże znaczenie dla krajowego systemu elektroenergetycznego, ale wymagają istotnego wzmocnienia sieci przesyłowej na obszarze Pomorza. W związku z tym PSE przygotowały studia wykonalności dla szeregu inwestycji, które umożliwią bezpieczne i efektywne wyprowadzenie mocy z turbin wiatrowych do każdego zakątka Polski. Inwestycje te wpłyną także na poprawę bezpieczeństwa energetycznego województwa pomorskiego i sprawią, że stanie się ono największym dostawcą energii odnawialnej w kraju.

1. Spotkania z władzami i radami gmin
   
   Zapoczątkowany w styczniu 2020 r. proces informacyjno-konsultacyjny dotyczący inwestycji powiązanych z wyprowadzeniem mocy z Morskich Farm Wiatrowych, jest prowadzony na zasadach dialogu z władzami samorządowymi i lokalnymi społecznościami. Do połowy czerwca 2021 r. odbyło się 230 spotkań, w tym 90 z przedstawicielami gmin i różnych instytucji. Z powodu pandemii Covid-19 część spotkań przeprowadzono w formie telekonferencji. Gdy tylko jednak było to możliwe, przedstawiciele PSE spotykali się bezpośrednio z wójtami, burmistrzami, radami gmin i przedstawicielami powiatów oraz urzędów obejmujących swoim zasięgiem województwo pomorskie.
   
   Część projektowanych linii będzie przebiegała przez tereny leśne, zarządzane przez Regionalną Dyrekcję Lasów Państwowych w Gdańsku. Inwestor zadbał, aby na wczesnym etapie prac nad docelowymi wektorami linii prowadzić bieżące uzgodnienia zarówno na poziomie regionalnym, jak i lokalnym, współpracując z każdym z 5 nadleśnictw objętych zasięgiem przedsięwzięcia.
   
   
2. Spotkania z mieszkańcami
   
   Działania informacyjne skierowane do mieszkańców prowadzone były przede wszystkim w oparciu o punkty informacyjne, w których przedstawiciele inwestora, w tym projektanci, odpowiadali na indywidualne pytania i prezentowali preferowane przebiegi projektowanych linii. W trakcie 40 spotkań z właścicielami nieruchomości i mieszkańcami miejscowości objętych inwestycjami, zebrano uwagi do prezentowanych tras, które po zakończeniu procesu konsultacji poddane zostaną wnikliwej analizie służącej wytyczeniu docelowych wektorów linii.
   
   
3. Działania medialne
   
   Informacje o prowadzonych działaniach pojawiały się w mediach lokalnych, regionalnych i ogólnopolskich. W czerwcu 2021 r. zorganizowano spotkanie prasowe w Gdańsku, adresowane do przedstawicieli redakcji z woj. pomorskiego. Na spotkaniu zaprezentowano planowane inwestycje oraz przedstawiono szczegóły działań, w tym procesu informacyjnego skierowanego do mieszkańców. Publikacje pojawiły się m.in. w „Dzienniku Bałtyckim”, na stronach kartuzyinfo.pl oraz expresskaszubski.pl, w radiu Kaszebe oraz w telewizji TTM.
   
   
4. Działania informacyjne
   
   Na potrzeby informowania opinii publicznej uruchomiono stronę internetową pomorzedajemoc.pl, formularz kontaktowy oraz infolinię informacyjną. Powstały również ulotki informacyjne i broszury opisujące proces inwestycyjny.
   
   
5. WzMOCnij swoje otoczenie
   
   W związku z jednej strony z dużą skalą przedsięwzięcia na Pomorzu, a z drugiej z faktem, że na wielu z tych terenów PSE są nowym, nieznanym jeszcze inwestorem, w 2021 r. roku gminy i powiaty pomorskie zostały zaproszone do programu grantowego „WzMOCnij swoje otoczenie”. Łącznie 28 gmin i powiatów, w których planowane są inwestycje związane z Morskimi Farmami Wiatrowymi i Harmony Link może wnioskować o granty na realizację projektów społecznych, które poprawią jakość życia i bezpieczeństwa lokalnych społeczności.
   
   Poprzez program „WzMOCnij swoje otoczenie” PSE wyposaża lokalne samorządy i organizacje pozarządowe w narzędzia, które pomagają im wypełniać ważną misję publiczną i działać na rzecz mieszkańców.

Obecnie istniejąca jednotorowa, napowietrzna linia elektroenergetyczna 220 kV Dunowo-Żydowo-Piła Krzewina zbudowana w latach 60. i 70., jest ważnym elementem krajowego systemu elektroenergetycznego. Inwestycja dotyczy budowy nowej napowietrznej dwutorowej linii elektroenergetycznej o mocy znamionowej 400 kV na trasie Dunowo-Żydowo Kierzkowo-Piła Krzewina. Nowa linia docelowo zastąpi w całości linię 220 kV. Jej długość ma wynieść ok. 171 km (odcinek Dunowo-Żydowo Kierzkowo 53,12 km, odcinek Żydowo Kierzkowo-Piła Krzewina 118,18 km). Inwestycja zakłada podłączenie budowanej sieci do modernizowanej stacji elektroenergetycznej Dunowo, nowo zbudowanej stacji elektroenergetycznej Żydowo Kierzkowo i modernizowanej stacji elektroenergetycznej Piła Krzewina.

Budowa linii 400 kV Dunowo-Żydowo Kierzkowo-Piła Krzewina jest elementem projektu stworzenia układu przesyłowego na potrzeby synchronizacji systemów elektroenergetycznych Litwy, Łotwy i Estonii (Harmony Link).

1. Spotkania z władzami i radami gmin
   
   Proces informacyjno-konsultacyjny skierowany do mieszkańców i władz samorządowych gmin znajdujących się na projektowanej trasie przebiegu linii rozpoczął się w 2019 roku. Łącznie zorganizowano ponad 80 spotkań, które były okazją do zapoznania się z propozycją trasy linii.
   
   Pierwsze spotkanie skierowane było do władz samorządowych, wójtów, burmistrzów jako gospodarzy danego terenu. Finałem była prezentacja projektowanej trasy linii podczas sesji rad gmin, posiedzeń komisji merytorycznych oraz spotkań z grupami radnych. Ze względu na sytuację epidemiczną, zależnie od oczekiwań władz lokalnych, spotkania odbywały się w formie zarówno tradycyjnej jak i on-line.
   
   Przedstawiciele inwestora odwiedzili łącznie 13 gmin. Przedmiotem rozmów z samorządami były m.in. cel realizacji inwestycji, proponowana trasa, oddziaływanie na środowisko, aspekty techniczne, korzyści. Robocze kontakty – bezpośrednie, telefoniczne i korespondencyjne – utrzymywane są przez cały okres prowadzenia inwestycji, w zależności od potrzeb.
   
   Istotnym elementem konsultacji były spotkania z  przedstawicielami Lasów Państwowych. Koncepcja trasy nowej linii zakłada, że ok. 30 proc. jej długości będzie przebiegać przez tereny pozostające w zarządzie LP. Projekt trasy przedstawiono Regionalnym Dyrekcjom Lasów Państwowych w Pile i Szczecinku oraz zwierzchnikom wszystkich nadleśnictw, których teren przecinać ma linia. Zebrane w toku spotkań uwagi zostały wzięte pod uwagę przez projektantów linii.
   
   
2. Spotkania z właścicielami nieruchomości i mieszkańcami
   
   W ramach prowadzonych działań w 2021 r. odbyło się ok. 20 spotkań z właścicielami nieruchomości położonych na planowanej trasie linii i mieszkańcami gmin. Obostrzenia epidemiczne uniemożliwiały spotkania w większym gronie. Z tego powodu konsultacje miały formę wielogodzinnych dyżurów w poszczególnych sołectwach. Na miejscu obecni byli pracownicy PSE udzielający informacji na temat wszystkich aspektów inwestycji oraz projektanci prezentujący planowany przebieg linii.
   
   
3. Działania medialne
   
   Informacje o inwestycji pojawiały się w lokalnych mediach drukowanych, w mediach społecznościowych oraz na stronach internetowych poszczególnych gmin.